Kuruluş İşlemleri
Şubeli yada şubesiz dernek kurluş işlemlerinin büyük bir bölümü biribirine benzemektedir. Şubesiz bir dernek kuruluşu yapabilmek için 18 yaşını doldurmuş en az 7 (yedi) kurucu üyeye ihtiyaç vardır. Kurucular arasında yabancı uyruklu kişiler var ise ülkemiz dahilinde yerleşim izni aldığına dair begelerinin ibraz edilmesi gerekmektedir. Yeterli sayıda kurucular tamamladıktan sonra aşağıdaki belgelerin bilgisayar ortamında düzenlenerek İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğüne bildirimde bulunulması gerekmektedir.
Kuruluş Bildirimi ve eklerinde dikkat edilmesi gerekenler
1-Dernek kurucuları tarafından imzalanmış kuruluş bildirimi ve aşağıda belirtilen ekleri, derneğin kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.
a) Kurucular tarafından her sayfası imzalanmış bir adet dernek tüzüğü,
b) Dernek kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın örneği,
c) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde bu tüzel kişilerin derneklere kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin verildiğini belirten dernek kurucuları tarafından imzalanmış yazılı beyan,
d) Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye'de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin(Değişik ibare:RG9/7/2020-31180) örnekleri,
e) Dernekler, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.
f) Çocuk derneklerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk derneklerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.
g) Mülki idare amirliği tarafından dernek kuruluş bildirimi, gün ve saat belirtilmek suretiyle sivil toplumla ilişkiler birimine havale edilir ve başvuru sahibine kuruluş bildirimi ve eklerinin alındığına dair Alındı Belgesi (EK- 1) verilir ve dernek, kütüğe kaydedilir.
h) İlçe sivil toplumla ilişkiler birimi, kuruluş bildirimi ve dernek tüzüğünü yedi gün içinde il müdürlüğüne gönderir.
Kuruluş bildirimi ve dernek tüzüğünün incelenmesi
1-Kuruluş bildirimi ve ekinde verilen belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, alındı belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren altmış gün içinde mülki idare amiri tarafından bizzat veya sivil toplumla ilişkiler birimlerine yetki verilmek suretiyle incelenir.
2-İlçelerde kurulan derneklerin tüzükleri de ilgili valiliklerce incelenir. Yapılan inceleme sonucunda, tespit edilen Kanuna aykırılık veya noksanlığın giderilmesi kuruculardan yazılı olarak istenir.
3-Kuruluş bildirimi ve ekleri ile dernek tüzüğünde, Kanuna aykırılık veya noksanlık bulunmadığı takdirde ya da Kanuna aykırılık veya noksanlığın yapılan tebligat üzerine otuz gün içinde giderilmiş olması halinde, mülki idare amirliği tarafından keyfiyet bir yazı ile dernek geçici yönetim kurulu başkanlığına derhal bildirilir.
4-Kanuna aykırılık veya noksanlık otuz gün içinde giderilmediği takdirde mülki idare amiri, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi hakkında davanın açılması için durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir.
5-Derneğiniz diğer illerde şubesini açmasını düşünüyorsanız bakınız şubeli dernek tüzüğü
1) Dernek Kuruluş Bildirimi (1 adet)
Dernek kuruluş bildirimini kurucuların kimlik bilgilerine göre düzenlemeniz gerekmektedir. İsimlerde kısaltma yapmayınız. Kuruculara ait yerleşim yerlerinin kapı nosu gösterecek şekilde açık adres olarak beyan edilmesi gerekmektedir. 7 kurucunun içerisinden en az 2 yada 3 kişiyi yine aynı kuruluş belgesinin orta bölümğndeki yazışma ve tebliğat almaya yetkili kişiler olarak görevlendirmelisiniz. Kuruluş bildiriminin en alt bölümünde ise DERBİS şifresi yetkisi almak için kurucu başkanın bilgilerinin tekrar girilmesi gereekmektedir.
Kuruluş bildirimi düzenledikten sonra yine yukarıda linki verilen şubesiz dernek tüzüğünü bilgisayarınıza indirerek üzerinde bırakılan boşlukları kuracağınız derneğin türüne göre düzenleyiniz. Çalışma konuları derneklerin standart yapacakları faaliyetler olup daha fazlasını eklemenizde bir sakınca bulunmamaktadır.
Tüzük düzenlemesi yapılırken;
a-Dernek adının tam olarak yazılmasına , dernek adını düzenlerken Dernekler kanunundaki ilgili maddelere (Madde 28- Dernek adlarında; Türk, Türkiye, Milli, Cumhuriyet, Atatürk, Mustafa Kemal, Şehit, Gazi kelimeleri ile bunların baş ve sonlarına getirilen eklerle oluşturulan kelimeler İçişleri Bakanlığının izni ile kullanılabilir, Madde 29- Derneklerin, mevcut veya mahkeme kararıyla kapatılmış veya feshedilmiş bir siyasî partinin, bir sendikanın veya üst kuruluşun, bir derneğin veya üst kuruluşun adını, amblemini, rumuzunu, rozetini ve benzeri işaretleri ya da başka bir ülkeye ve daha önce kurulmuş Türk devletlerine ait bayrak, amblem ve flamaları kullanmaları yasaktır.) dikkat edilmesine
b-Tüzükte adres yazmamaya,
c-Derneğe ait logo ve renk kullanılacaksa tüzüğün 1. maddesine ek olarak derneğin logosu ve derneğin kullanacağı renkler; başlığı altında ilgili bilgilerin eklenmesine,
ç-Dernek genel kurullarının kanunen en az 1 en fazla 3 yılda bir beliritlecek ayda yapılması gerektiğinden tüzükteki genel kurul yıl ve ay düzenlemesinin derneğinizin üye ve faaliyet durumlarının göz önünde bulundurularak düzenlenmesine,
d-Dernek üyleik giriş ve aylık/yıllık üye aidatlarının belirtilen miktarda her yıl tahsisi gerektiğinden tüzüğü düzenleyenin bu bilgileri dikkate almasına
e-Tasfiye bölümündeki " Tasfiye halinde ............................ Derneği " yazan yerdeki boşluğa derneğinizin adını yazmaya
f-Tüzüğün son sayfada kurucu ve geçici yönetim kurulunun yazılmasına özen gösteriniz.
g-Birbiri ile bağlantısı olmayan alanlarda aynı anda faalite gösteremeyeceğinizi, dernek isminin muhakkak ilgili müdürlükten kullanıma müsait olup olmadığı husuunda bilgi istemeyi unutmayınız.
3-Kira Kontratı ve Adres Beyan Belgesi
Dernek tüzüğü de istenilen şekilde düzenlendikten sonra yukarıda ifade edildiği üzere kuruluş belgelerinizi elektronik ortamda İl Müdürlüğümüzdeki ilgili personele bırakıp genel kontrol sağlamanız yararınıza olacaktır. İlgili personelin kontrolü neticesinde hata olmaması kuruluş belgelerinizin tamamen doğru olduğu anlamına gelmez. Resmi başvuru neticesinde bilgi ve belgeleriniz tekrardan incelemeye girmektedir. Bu ön kontrol sadece işlem süresinin kısaltılmasına ve dernek kuruluşu hakkında bilgi vermeye yönelik Müdürlüğümüzce yapılan bir rehberlik hizmetidir.
Kuruluş belgelerini ön kontrolü sağlandıktan sonra yukarıda linkte verilen Adres Beyan Belgesini de (dernek merkezi olarak kiralanan (ücretli/ücretsiz) yerin cinsini (mesken/büro/ofis/dükkan/işyeri) gösterir belgeyide) düzenleyerek;
Şube Kuruluşu
Yönetmelik:
Madde 7 - Tüzüklerinde şube açabileceği belirtilmiş dernekler, genel kurullarınca yetki verilen yönetim kurullarının yetkili kılacakları en az üç kişinin imzaladığı Kuruluş Bildirimini (EK- 2) ve aşağıda belirtilen eklerini şubenin açılacağı yerin mülki idare amirliğine verirler.
a) Şube kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluşuna ait belgeler ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın örneği,
b)Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye'de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin örnekleri,
c) Geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste,
d) Şube açılması için yönetim kuruluna verilmiş yetkiyi gösteren genel kurul kararının örneği,
e) Kurucu olarak yetkilendirilmiş kişiler için alınmış dernek yönetim kurulu kararı örneği.
Çocuk derneklerinin şubelerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk dernekleri şubelerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.
Şube kuruluşunun incelenmesi ve kütüğe kaydedilmesi
Madde 8 - Şube kuruluş bildirimi ve eklerinin mevzuata uygunluğu, kuruluş bildirimleri için verilen alındı belgelerinin düzenlendiği tarihten itibaren altmış gün içinde mülki idare amiri tarafından bizzat veya sivil toplumla ilişkiler birimlerine yetki verilmek suretiyle incelenir. Tüzüğü incelemeden geçmemiş veya inceleme sırasında belirlenen Kanuna aykırılıkları veya noksanlıkları yapılan tebligat üzerine süresi içinde gidermeyen derneklerin, şubesi açılamaz.
Şube kuruluş bildirimi ve eklerinin incelenmesinde, sonucun kuruculara bildirilmesinde derneklere ilişkin hükümler uygulanır. Şube, şube merkezinin bulunduğu yerin il müdürlüğünce kütüğe kaydedilir.
Temsilcilik İçin İstenen Belgeler
1- Kuruluşun Genel merkezinin bu yönde almış olduğu karar ve Valilik makamına hitaplı üst yazı
2- Üst yazıda belirtilmek suretiyle görevlendiren kişinin ilgili kuruluş temsilciliğini yürüteceği adres
3- Kimlik fotokopisi, yerleşim yeri belgesi ve irtibat telefonu dilekçeye mutlaka eklenmelidir.
Temsilcilik Hakkında:
1-Dernekler, gerekli gördükleri yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla temsilcilik açabilirler.
2-Temsilcilikler, şube veya dernek genel kurullarında temsil edilmezler.
3-Dernek Şubeleri temsilcilik açamazlar.
4-Federasyonlar sadece temsilcilik açabilir
Federasyan ve Konfederasyon kuruluşlarında da kullanılacak belgelerden olan kuruluş bildirimi, federayon tüzüğü ve adres beyan belgeleri şubesiz dernek kuruluşundakilerle aynıdır. Ancak her federasyon mevcut tüzüklerine kendilerine bağlı bulunan derneklerin çalışma şekilleri ile ilgili ayrıca dernek organı, üyelik şartları ve çalışma komisyonları gibi eklemeler yapabilektedir. Kuruluş belgeleri hazırlandıktan sonra yukarıda belirtildiği üzere ilgili personelden ön kontrol yaptırmanız işlemlerinizin daha kısa sürede tamamlanmasına yardımcı olacaktır.
Federasyon kurma başvuruları ve istenecek belgeler
Yönetmelik:
Madde 9 - Federasyonlar kuruluş amaçları aynı olan en az beş derneğin bir araya gelmesi ile kurulurlar. Federasyonlar, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.
Federasyon kuracak dernek temsilcileri tarafından imzalanmış Kuruluş Bildirimi (EK- 2) ve aşağıda belirtilen ekler, federasyonun kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.
a) Kurucu dernek temsilcileri tarafından imzalanmış bir adet federasyon tüzüğü,
b) Federasyon kurulması yönünde derneklerce alınmış genel kurul karar örneği,
c) Kurucuların derneği temsil etmekle yetkilendirildiğine ilişkin ilgili dernek yönetim kurullarının karar örneği,
d) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin federasyonlara kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin verildiğini belirten federasyon kurucuları tarafından imzalanmış yazılı beyan,
e) Geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste veya yazı.
f) Federasyonlar hakkında bu Yönetmeliğin derneklerle ilgili hükümleri uygulanır.
Konfederasyon kurma başvuruları ve istenecek belgeler
Yönetmelik:
Madde 10 - Konfederasyonlar kuruluş amaçları aynı olan en az üç federasyonun bir araya gelmesi ile kurulurlar. Konfederasyonlar kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.
Konfederasyon kuracak federasyon temsilcileri tarafından imzalanmış Kuruluş Bildirimi (EK- 2) ve aşağıda belirtilen ekler, konfederasyonun kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.
a) Kurucu federasyon temsilcileri tarafından imzalanmış bir adet konfederasyon tüzüğü,
b) Konfederasyon kurulması yönünde federasyonlarca alınmış genel kurul karar örneği,
c) Kurucuların federasyonu temsiletmekle yetkilendirildiğine ilişkin ilgili federasyon yönetim kurullarının karar örneği,
d) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından kurulan federasyon niteliğindeki tüzel kişiliklerin bulunması halinde, bu tüzel kişilerin konfederasyonlara kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin verildiğini belirten konfederasyon kurucuları tarafından imzalanmış yazılı beyan,
e) Geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste.
Konfederasyonlar hakkında bu Yönetmeliğin derneklerle ilgili hükümleri uygulanır.
Federasyon ve Konfederasyon Kuruluşlarının İncelenmesi
Madde 11 - Federasyon ve konfederasyon kuruluş bildirimleri ve eklerinin incelenmesinde, sonucun kuruculara bildirilmesinde derneklere ilişkin hükümler uygulanır. Federasyon ve konfederasyonlar, merkezlerinin bulunduğu yerin il müdürlüğünce kütüğe kaydedilir.
Tüzüğü incelemeden geçmemiş veya inceleme sırasında belirlenen aykırılıkları veya noksanlıklarını tebligata rağmen gidermemiş dernek veya federasyonlar, üst kuruluş kurucusu olamazlar.
